“Авьяаслаг америкчууд” шоуны хөтлөгч Ник Канон өөрөө ч багагүй авьяаслаг нэгэн. Тэрбээр хошин шог болон хөгжмийн ертөнц гээд салбар бүрт хүч сорьж, өөрийн гэсэн өвөрмөц дүр төрхийг бүтээж яваа.
-Нэг бус салбарт хүчин зүтгэж, дуучин, жүжигчин, продюссер гээд олон төрлийн алба хашдаг ч саяхан түүнд хамгийн хүндтэй үүрэг ногдож, Монро болон Морокко гэх ихрүүдтэй болсон. Тиймээс нэвтрүүлгийн маань студид хувийн амьдрал болон гэргий Мэрайя Кэри, ихрүүдийнхээ тухай ярихаар ирээд байна. Юуны өмнө үрийн зулай үнэрлэсэнд тань баяр хүргэе.
-Баярлалаа. Бас намайг нэвтрүүлэгтээ урьсанд тань талархаж байна.
-Та бага зэрэг ядрангуй харагдаж байна. Нойр багатай байгаа юм уу?
-Угаас надад унтах зав бараг л гардаггүй юм. Гэхдээ одоо амьдрал минь эрс өөрчлөгдсөн. Би яг л хүүхэд асрагч шиг болчихсон.
-Гэхдээ энэ өөрчлөлт танд баяр баясгалан авчирч байгаа биз дээ?
-Тэгэлгүй яах вэ.
-Та живх солихдоо хэр сайн бэ?
-Дажгүй шүү. Би бүр жаахан байхаасаа л дүү нараа асардаг байсан болохоор энэ тал дээр харьцангуй туршлагатай гэж хэлж болно.
-Аав болох танд таалагдаж байна уу?
-Би бүр инээмсэглэхээ ч больж чадахгүй болтлоо баярлаж байна. Өөдөөс бяцхан хоёр нүд ширтэх нь ямар гайхамшигтай сайхан гээч.
-Би хүүхдүүдэд чинь бэлэг бэлдсэн. Та спортын хорхойтон байх аа?
-Тийм ээ.
-Тиймээс ихрүүдийн нэрийг бичсэн энэ өмсгөлийг бэлдсэн юм. Английн Арсенал багийн өмсгөл.
-Та нэг юм мэдэх үү. Би хөлбөмбөгийн тухай кинонд тоглодоо Арсенал багийн тоглогч болж, талбайд Дэвид Бэкхэмтэй хамт тоглож байсан юм шүү дээ.
-Надад үзэсгэлэнт гэргийнхээ тухай яриач. Та анхнаасаа л “Тун удахгүй түүний дэргэд сэрдэг болно” гэж боддог байв уу?
-Өдөр бүр тэгж боддог байсан. Тэр бол миний мөрөөдлийн бүсгүй.
-Гэхдээ та хоёрын хайр дурлалыг хүлээн зөвшөөрдөггүй хүн олон байдаг.
-Тэр ч тийм шүү.
-Та хоёрын хамт явааг би их олон удаа харсан. Хэн ч харсан та хоёрыг аз жаргалтай, бие биедээ хайртай сайхан хос гэх байх. Одоо үрийн зулай үнэрлэж нэг гэр бүл боллоо. Та хоёрын тухай ташаа ойлголттой байсан хүмүүст хандаж хэлэх үг бий юү?
-Бид хоёр хэзээ ч бусдын яриа, хов живийг асуудал болгон ярилцаж байгаагүй. Бусдын хов цуу үгнээс бус бидний хичээл зүтгэл, нэгнээ хэр ойлгож, дэмжиж байгаагаас аз жаргал ирэх эсэх нь хамаарна гэж би боддог. Тиймээс хүмүүсийн хандлагыг төдийлэн ойшоож байгаагүй. Ямартай ч бидний энэ харилцаа энэ хэвээр хэдэн арван жил үргэлжилнэ гэдгийг л хэлмээр байна.
Магадгүй бидний хэт түргэн шийдвэр гаргаж, гэрлэлтээ батлуулсан нь хүмүүсийн энэ сөрөг хандлага бий болоход хүргэсэн байх.
-Та яагаад тийм итгэлтэйгээр шийдвэр гаргасан юм бэ?
-Яагаад гэвэл амьдралаа холбох бүсгүй маань Мэрайя байсан болохоор тэр. Би түүнийг хайрласаар ирсэн. Би бүр жаахан байхаасаа л түүний үнэнч шүтэн бишрэгч байв. Тиймээс танилцсан өдрөө л түүнтэй гэрлэнэ гэж шийдсэн. Учир нь тэр дэндүү энгийн хүн. Яг л над шиг. Тиймээс танилцсан даруйдаа л өнгөрүүлсэн амьдралынхаа туршид хайж байсан бүсгүй минь яг мөн гэж бодсон.
-Харин тэр өөрийгөө таны мөрөөдлийн бүсгүй гэдгийг мэддэг болов уу?
-Танилцсанаас хагас цагийн дараа л мэдсэн байх. Би энэ тухай өөрөө хэлчихсэн юм. (инээв)
Гэхдээ биднийг дотносож эхлэх үед хүндэтгэл, шүтэн бишрэх сэтгэл биш хайр дурлал хөтөлж байсан. Эхний хэдэн долоо хоног бид хоёр биендээ тэмүүлж, үргэлж л хамт байхыг, ярилцахыг хүсдэг байв. Яг л хайр дурлалын тухай үлгэр шиг.
-Мэрайягийн хувьд алдар нэр, эд хөрөнгө гээд бүх зүйл байгаа тул түүний ертөнцөд боломжгүй зүйл гэж үгүй. Энэ нь таны ажилд ч бас нөлөөлсөн байх.
-Эхнэр маань тэрбумтан хэдий ч бидэнд эд хөрөнгийн энэ ялгаа төдийлэн нөлөөлдөггүй. Эд хөрөнгийг эс тооцвол бид жирийн л хүмүүс. Тэр ч бас халаасандаа хэдхэн доллартайгаар л амьдралд хөл тавьсан. Тиймээс бидний амьдрал тун энгийн. Хүмүүсийн төсөөлдөг шиг алтадсан суултуур бидэнд байхгүй. Тэр ч байтугай угаалгын онгоцонд хэвтэж, оргилуун дарс хувааж уудаггүй.
Мэдээж түүнтэй дотноссоноос хойш амьдралд өөрчлөлт гарсан. Хувийн амьдралыг минь олон нийт илүү их сонирхдог болсныг үгүйсгэх аргагүй. Угаасаа би тун нээлттэй хүн учир энэ байдалд дасахад тийм ч хэцүү байгаагүй. Түүний нэр хүнд, эд хөрөнгөнөөс болоод өөрчлөгдсөн зүйл бол зөвхөн энэ юм шүү.
-Танай гэрт хэн нь илүү эрх мэдэлтэй вэ?
-Мэдээж би. (инээв) Харин одоо бол ихрүүд илүү эрх дархтай болсон. Гэхдээ би өрх толгойлох, гэр бүлдээ цаг зав гаргах, халамжтай сайн нөхөр байхад суралцаж л байна. Мэдээж миний мэдлэг, туршлага дутсан зүйлд Мэрайя шийдвэр гаргана. Тиймээс манайхыг 50-50 хувийн эрх мэдэлтэй, ардчилсан гэр бүл гэж хэлж болно.
-Мэрайя таныг анх хараад юу гэж бодсон бол?
-Бид биенээ хөгжилтэй гэж л дүгнэсэн байсан. Одоо ч бид хамтдаа байхдаа хөгжилтэй байж, амьдралыг байгаагаар нь хайрлахыг хичээдэг.
-Тэр гадаад үзэмж, хоолой гээд бүх зүйл нь төгс төгөлдөр болохоос нааш тайзан дээр гардаггүй нэгэн.
-Тэр тун хөдөлмөрч бүсгүй. Учир нь тэр бүхнийг төгс байлгахыг хүсдэг. Бусдын бухимдлыг төрүүлдэг ч энэ нь надад таалагддаг шүү.
-Учир нь та ч бас ажлын хэнээтэй байх.
-Тийм ээ.
-Таны ажлын өдөр хэрхэн өрнөдөг вэ?
-Ажил маань их эрт эхэлдэг л дээ. Ихэвчлэн шөнийн 01.30 цагт радио нэвтрүүлгээ хөтлөхөөс эхэлдэг.
-Энэ нэтрүүлэг тань дөрвөн цаг үргэлжилдэг байх аа?
-Тийм ээ.
-01.30 цагт нэвтрүүлгээ цацахын тулд хэдэд босдог вэ?
-01.00 цагт. Тэгээд радиогийн студидээ 07.30 цаг хүртэл ажиллана. Дараа нь биеийн тамирын танхим руу явдаг. Эсвэл хүүхдүүддээ асарна. Дараа нь телевизийн ажилдаа ордог. “Авьяаслаг америкчууд” нэвтрүүлгийн ажил үд дунд эхэлдэг юм. Харин орой нь студид эсвэл хэвлэлийнхэнд ярилцлага өгөх цаг гаргана.
-Тэгээд хэдийд унтдаг юм бэ?
-Би унтдаггүй юм аа.
-Бүр цурам хийдэггүй гэж үү?
-Ойролцоогоор хоёр цаг унтдаг. Бас шууд нэвтрүүлгүүдийн завсар нэг цаг орчим амрах зав гардаг юм. Өдөрт дөрвөөс илүү цаг унтдаггүй. Ер нь шөнө бол хамгийн удаандаа л хоёр цаг унтаж амардаг. 16 настай байхдаа хөгжмийн ертөнцөд хөл тавьж, өөрийгөө дайчлахын тулд нойроо хассанаас хойш ийм байдалтай болсон. Шоу бизнесийн ертөнцөд нойроо хасан зүтгэж байж л амжилтад хүрдэг.
Saturday, July 9, 2011
“Театрын хүүхэлдэйн амин сүнс нь хөдөлгөөн”
Хүүхдийн ертөнцийг зохиолчид ихэвчлэн хиргүй тунгалаг, эсвэл цасан цагаан өнгөөр бэлгэддэг. Харин “Ягаан театрын” баруун бөөрөн дэх Хүүхэлдэйн театр их олон өнгөтэй. Шатаар уруудан доош буумагц тус театрын үйлдвэр анги буюу тайз засал хариуцсан зураач болон хүүхэлдэй урлаачдын өрөө, цаашилбал агуулах байх. Хаалгыг нь татмагц л охидын дуртай усан ягаан өнгөтэй гүнжийнх гэж эндүүрэм сэнтий, уртаас урт хамартай Буратиногийн ув улаан нөмрөг, шар хэрэм, ногоон мэлхий, цэнхэр тагтаа гээд л эл театрын амин сүнс болсон хүүхэлдэйнүүд болон жүжигчдийн хувцас, тайз заслын хэрэглэл тосон авна. Харин тэдний дунд эсгүүр даавуу, элдэв баримал, цавуу, хайч гээд түмэн зүйлийг дэргэдээ өрсөн хүн суугаа нь эл театрын зураач Б.Бямбацэрэн аж.
-Манайд хүүхэлдэй урлаач гэсэн мэргэжлээр боловсон хүчин бэлтгэдэг үү?
-Нэг л удаа хүүхэлдэй урлаач гэсэн мэргэжлээр хүүхдүүд сургаж, төгсгөж байсан гэдэг. Гэхдээ би тэр ангийг төгсөөгүй л дээ. Дүрслэх урлагийн их сургуулийн Монгол зургийн ангийг төгссөн юм.
-Ер нь Хүүхэлдэйн театрын үйлдвэр анги ямар орон тоотой байдаг юм бэ?
-Уг нь таваас зургаан хүний орон тоотой байдаг гэсэн. Одоо бол хоёр зураач, нэг оёдолчин ажиллаж байна.
-Жүжигчин хүүхэлдэй ер нь ямар шат дамжлага дамжиж бэлэн болдог юм бэ?
-Юун түрүүнд зохиол бэлэн болсны дараа найруулагчтай ярьж зөвлөн, ерөнхий дүрүүдээ гаргана. Эндээс гол дүр хэд байх вэ, тэд ямар ямар онцлогтой байх вэ гэдгийг тогтооно. Туслах дүрүүдийнхээ ерөнхий байдлыг ч гаргана. Дараа нь төлөвлөсний дагуу загвар зураг гаргана.
-Яг л хувцасны загвар зохион бүтээгчид урьдчилан зураг гаргадаг шиг үү?
-Тийм ээ. Харин дараа нь хөдөлгөөний конструкт зураг гаргадаг. Хөгжингүй орнуудад бол ийм төрлийн зургийг гаргадаг тусгайлан бэлтгэсэн мэргэжилтнүүд байдаг юм билээ. Манайд орон тоо цөөн, мэргэжлийн боловсон хүчин дутмаг гэх зэрэг шалтгаанаар хүүхэлдэй урлах бүхий л шат дамжлагыг нэг гурван хүн хамтран амжуулж байна даа. Тэр ч байтугай цаг давчуу болсон үед жүжигчид бидэнд туслах нь ч бий.
-Уг нь бол зураач загвар зураг гарган, хөдөлгөөний зураач хүүхэлдэйн хөдлөх хэсгүүдийн ширхэгчлэн зурж, мужаан, дархан, оёдолчин, сийлбэрч, барималч тус тусын жижиг хэсгүүдийг хийчихээд нэгтгэж хүүхэлдэйгээ бэлэн болгодог байх нь ээ?
-Тийм юм билээ. Бид барууны хүүхэлдэй хийх технологийг интернэт ашиглан их судалдаг. Тэндээс харж байхад зөвхөн хүүхэлдэй хийх анги нь бүхэл бүтэн үйлдвэр шиг том байх жишээтэй. Гэтэл бид зөвхөн хүүхэлдэй хийгээд зогсохгүй тайзны заслаа хийж, заримдаа жүжгийн үеэр тайз солигдоход өөрсдөө тайзны чимэглэл, хэрэгслүүдээ зөөх нь ч бий.
-Хүүхэлдэй урлах энгийн тоглоом хийхээс эрс ялгаатай байх, тийм үү?
-Гол ялгаатай тал нь хөдөлгөөн. Зөөлөн тоглоомыг зүгээр л оёод болчихдог бол театрын хүүхэлдэйн гар хөл, зарим үед нүд, ам, хамар нь хөдөлдөг байх нь ч бий. Тиймээс Хүүхэлдэйн театрын амин сүнс нь хүүхэлдэй байдаг бол хүүхэлдэйн амин сүнс нь хөдөлгөөн.
-Хөдөлгөөнийг нь хүүхэд багачуудад үнэмшилтэй, сонирхол татахуйц хийхийн тулд зураачаас их ур чадвар шаарддаг уу?
-Мэдээж хүүхэлдэй хийх нь хавтгай цаасан дээр зураг зурахтай адилгүй л дээ. Түүнийг товолгойж, биежүүлэхээс гадна хөдөлгөөнтэй болгоно. Үүний тулд эхлээд загвар зургаа сайн зурж, хөдөлгөөний техникүүдийг нарийн гаргах шаардлагатай байдаг. Би ихэвчлэн бага тайзны хүүхэлдэйг урладаг. Хамгийн сүүлд “Эвтэй дөрвөн амьтан” жүжгийн баатруудыг хийсэн.
-Тагтааных нь далавч, туулайн гар хөл нь хөдөлдөг байсан байх аа?
-Бас зааных нь хамраас ус гарч байгаа биз. Театрын хүүхэлдэй зөвхөн жүжигчин төдийгүй хүүхдийн анхаарлыг татдаг, бас танин мэдэхүйн ач холбогдолтой байх шаардлагатай. Тиймээс амьтдыг төрх байдлаас гадна, өнгө, хөдөлгөөн, ааш аягийг нь ч судалж, түүнийг нь хүүхэлдэйндээ оруулах хэрэгтэй. Зааны хошуунаас ус гардаг байхаар хийсэн маань ч үүнтэй холбоотой.
-Тэгэхээр хүүхэлдэй урлаачид бас зохион бүтээгч байх шаардлагатай болдог байх нь ээ?
-Тийм ээ. Сайн зохион бүтээгч байж чадаж байж л хөдөлгөөнийг үнэмшилтэй болгон шүү дээ.
-Хүүхэлдэй хийх явцад хөдөлгөөний техникт алдаа гарч, ажлаа дахиад л эхлэх тохидолдол гардаг уу?
-Үгүй дээ. Энгийн хүүхэлдэйг бодвол хөдөлгөөн ихтэй учир бид хүүхэлдэйгээ хөдөлгөөний хэсгүүдээс эхлэн дотроос нь угсарч хийдэг. Тиймээс бараг бэлэн болсон бүтээлээ задалж, дахин эхлэх тохиолдол бараг гардаггүй.
-Та яагаад заавал Хүүхэлдэйн театрт ажилд орсон юм бэ?
-Би энд ажилд орохоосоо өмнө их олон газар ажилласан. Сонины зураачаар бүр шаазангийн үйлдвэрт ч мэргэжлээрээ ажиллаж үзсэн. Гэтэл нэг удаа солонгосуудын хүүхэлдэй хийх сургалтад суусан юм. Түүнээс хойш л Хүүхэлдэйн театрт оръё гэж эргэлт буцалтгүй шийдсэн дээ.
-Хүүхэлдэй хийхийн тулд их олон чадвартай байх шаардлагатай болдог байх. Анх энэ ажилд ороод хэр шантарч байв?
-Хүүхдийн ертөнц гэдэг их гэгээн сайхан. Тиймээс шантрах үе гарч байгаагүй ээ. Харин ч өөрөө энэ ажилдаа дуртай, хийх тусам илүү их зүйлийг сурч мэдмээр санагдан, ажлын гүн рүү намайг хөтөлдөг. Байнга цавуу, будаг хэрэглэдэг тул хурц үнэр нь таагүй санагддагаас бусдаар бол ямар ч бэрхшээлгүй сайхан ажил.
-Манайд хүүхэлдэй урлаачдыг ганц л удаа бэлтгэж байсан гэсэн. Тэгэхээр хүүхэлдэйн театрынхан шавь сургалтаар л дараагийн үеийнхнээ бэлтгэж байна уу?
-Миний хувьд хуучин хүүхэлдэй харж байгаад л өөрөө сурсан. Надаас өмнө ер нь настай хүүхэлдэй урлаачид байсан эсэхийг би сайн мэдэхгүй юм.
Тэр ингэж хэлмэгцээ хамтран зүтгэгчдээ “Амгалан ах аа, манайхан ер нь хүүхэлдэйн техникийг яаж сурдаг байсан юм бэ” хэмээн асууснаар тус театрын зураач В.Энх-Амгалантай яриагаа үргэлжлүүлсэн юм.
-Би энэ театрт 2003 онд ажилд орсон. Тэр үед лав хууччуулаас хүн байгаагүй. Уг нь ахмад үеийнхэн нь залуустаа зааж сургадаг байж байгаад нэг хэсэг энэ холбоо тасарсан шиг байгаа юм. Уг нь мундаг хүүхэлдэй урлаачид байсан гэсэн. Цалин мөнгийг нь голдгоос ч тэр үү үйлдвэр ангийн ажилчид их солигдсон. Тэр үед л ахмадуудаас холбоо тасарсан байх.
-Тэгээд яаж хүүхэлдэй хийх арга техникт суралцсан юм бэ?
-Хуучны хүүхэлдэйнүүдээ л харна даа. Тэднээс л яаж хийсэн арга барилыг нь ажиглаж, өөрсдөө туршиж хийж үзнэ. Бас ахмад жүжигчид их зааж зөвлөдөг байсан. Тэд сураар хийвэл тасрахгүй гээд л их зүйлийг бидэнд сургасан. Харин Хулан дарга ирмэгцээ бидэнд компьютер тавьж өгснөөр интернэт ашиглан сүүлийн үеийн хүүхэлдэй хийх арга барилуудыг их судалдаг болоод байна.
-Зураач хүнд бол бийр, будаг, цаас байхад л болно. Харин хүүхэлдэй хийхийн тулд юу юу шаардагддаг вэ?
-Хүүхэлдэй хийхийг их хэцүү гэж бодоод байх шиг байна. Үнэндээ тийм ч хэцүү биш л дээ. Гол нь хөдөлгөөн. Энгийн хүүхэлдэйгээс театрынх хөл гар, нүүр, ам нь хөдөлж, жүжиглэдгээрээ ялгарна. Тиймээс хүүхэлдэй урлаач сайн зураач байхаас гадна оёдолчин, барималч, мужаан, сийлбэрч гээд бүхий л зүйлд гарын ур дүйтэй байх хэрэгтэй. Уг нь бол гадаадын орнуудад энэ бүх ажлыг тус тусад нь мэргэжилтнүүд хариуцдаг. Манайд бол хүн хүч муутайгаас бүгдийг л амжуулж байна. Би гэхэд л барималч мэргэжилтэй хүн. Одоо мужаан, сийлбэрч гээд л чадах бүхнээ л хийж байна. Гэхдээ хүүхдийн төлөө хийж буй юм бүхэн саадгүй байдаг. Тиймээс сайхан ажил. Жүжгийн нээлт өнөө маргаашгүй болох гээд яаж амжуулна даа гэж бодож байтал жүжигчид ч ирж туслаад аяндаа л ажил бүтчихдэг.
-Жүжиг тоглож дуусмагц таны бүтээлүүдийг хаана байрлуулдаг вэ?
-Агуулахад. Агуулах гэснээс манайх зориулалтын байранд байдаггүйгээс хүүхэлдэйнүүдийнхээ хадгалалт, хамгаалалтад ер анхаарал хандуулж чадахгүй байна. Театртаа ирснээс хойш миний хамгийн анх хийж байсан хүүхэлдэй одоо эвдэрчихсэн байгаа. Театр 1948 онд байгуулагдсан. Түүнээс хойш 60 орчим жүжиг тавьсан гэдэг. Гэтэл одоо тэдгээр жүжгээс тоглох гэхээр нэгийнх нь ч хүүхэлдэй бүрэн байж чаддаггүй. Бүгд л эвдэрч гэмтэн, эсвэл алга болчихсон байна. Гэтэл гадаадын оронд хүүхэлдэйнүүдээ шилэн хоргонд хийн нэг өрөөнд музей болгочихсон. Хуучны жүжгүүдээ сэргээн жил бүр тоглодог юи билээ. Уг нь хүүхэлдэйн театр гэдэг багачуудыг урлагтай танилцуулж, тайзны урлагийн “А” үсгийг заадаг чухал газар. Гэтэл хүүхэлдэйнүүдээ шаардлагын дагуу хадгалах өрөө ч үгүй байна гэдэг харамсалтай юм.
-Манайд хүүхэлдэй урлаач гэсэн мэргэжлээр боловсон хүчин бэлтгэдэг үү?
-Нэг л удаа хүүхэлдэй урлаач гэсэн мэргэжлээр хүүхдүүд сургаж, төгсгөж байсан гэдэг. Гэхдээ би тэр ангийг төгсөөгүй л дээ. Дүрслэх урлагийн их сургуулийн Монгол зургийн ангийг төгссөн юм.
-Ер нь Хүүхэлдэйн театрын үйлдвэр анги ямар орон тоотой байдаг юм бэ?
-Уг нь таваас зургаан хүний орон тоотой байдаг гэсэн. Одоо бол хоёр зураач, нэг оёдолчин ажиллаж байна.
-Жүжигчин хүүхэлдэй ер нь ямар шат дамжлага дамжиж бэлэн болдог юм бэ?
-Юун түрүүнд зохиол бэлэн болсны дараа найруулагчтай ярьж зөвлөн, ерөнхий дүрүүдээ гаргана. Эндээс гол дүр хэд байх вэ, тэд ямар ямар онцлогтой байх вэ гэдгийг тогтооно. Туслах дүрүүдийнхээ ерөнхий байдлыг ч гаргана. Дараа нь төлөвлөсний дагуу загвар зураг гаргана.
-Яг л хувцасны загвар зохион бүтээгчид урьдчилан зураг гаргадаг шиг үү?
-Тийм ээ. Харин дараа нь хөдөлгөөний конструкт зураг гаргадаг. Хөгжингүй орнуудад бол ийм төрлийн зургийг гаргадаг тусгайлан бэлтгэсэн мэргэжилтнүүд байдаг юм билээ. Манайд орон тоо цөөн, мэргэжлийн боловсон хүчин дутмаг гэх зэрэг шалтгаанаар хүүхэлдэй урлах бүхий л шат дамжлагыг нэг гурван хүн хамтран амжуулж байна даа. Тэр ч байтугай цаг давчуу болсон үед жүжигчид бидэнд туслах нь ч бий.
-Уг нь бол зураач загвар зураг гарган, хөдөлгөөний зураач хүүхэлдэйн хөдлөх хэсгүүдийн ширхэгчлэн зурж, мужаан, дархан, оёдолчин, сийлбэрч, барималч тус тусын жижиг хэсгүүдийг хийчихээд нэгтгэж хүүхэлдэйгээ бэлэн болгодог байх нь ээ?
-Тийм юм билээ. Бид барууны хүүхэлдэй хийх технологийг интернэт ашиглан их судалдаг. Тэндээс харж байхад зөвхөн хүүхэлдэй хийх анги нь бүхэл бүтэн үйлдвэр шиг том байх жишээтэй. Гэтэл бид зөвхөн хүүхэлдэй хийгээд зогсохгүй тайзны заслаа хийж, заримдаа жүжгийн үеэр тайз солигдоход өөрсдөө тайзны чимэглэл, хэрэгслүүдээ зөөх нь ч бий.
-Хүүхэлдэй урлах энгийн тоглоом хийхээс эрс ялгаатай байх, тийм үү?
-Гол ялгаатай тал нь хөдөлгөөн. Зөөлөн тоглоомыг зүгээр л оёод болчихдог бол театрын хүүхэлдэйн гар хөл, зарим үед нүд, ам, хамар нь хөдөлдөг байх нь ч бий. Тиймээс Хүүхэлдэйн театрын амин сүнс нь хүүхэлдэй байдаг бол хүүхэлдэйн амин сүнс нь хөдөлгөөн.
-Хөдөлгөөнийг нь хүүхэд багачуудад үнэмшилтэй, сонирхол татахуйц хийхийн тулд зураачаас их ур чадвар шаарддаг уу?
-Мэдээж хүүхэлдэй хийх нь хавтгай цаасан дээр зураг зурахтай адилгүй л дээ. Түүнийг товолгойж, биежүүлэхээс гадна хөдөлгөөнтэй болгоно. Үүний тулд эхлээд загвар зургаа сайн зурж, хөдөлгөөний техникүүдийг нарийн гаргах шаардлагатай байдаг. Би ихэвчлэн бага тайзны хүүхэлдэйг урладаг. Хамгийн сүүлд “Эвтэй дөрвөн амьтан” жүжгийн баатруудыг хийсэн.
-Тагтааных нь далавч, туулайн гар хөл нь хөдөлдөг байсан байх аа?
-Бас зааных нь хамраас ус гарч байгаа биз. Театрын хүүхэлдэй зөвхөн жүжигчин төдийгүй хүүхдийн анхаарлыг татдаг, бас танин мэдэхүйн ач холбогдолтой байх шаардлагатай. Тиймээс амьтдыг төрх байдлаас гадна, өнгө, хөдөлгөөн, ааш аягийг нь ч судалж, түүнийг нь хүүхэлдэйндээ оруулах хэрэгтэй. Зааны хошуунаас ус гардаг байхаар хийсэн маань ч үүнтэй холбоотой.
-Тэгэхээр хүүхэлдэй урлаачид бас зохион бүтээгч байх шаардлагатай болдог байх нь ээ?
-Тийм ээ. Сайн зохион бүтээгч байж чадаж байж л хөдөлгөөнийг үнэмшилтэй болгон шүү дээ.
-Хүүхэлдэй хийх явцад хөдөлгөөний техникт алдаа гарч, ажлаа дахиад л эхлэх тохидолдол гардаг уу?
-Үгүй дээ. Энгийн хүүхэлдэйг бодвол хөдөлгөөн ихтэй учир бид хүүхэлдэйгээ хөдөлгөөний хэсгүүдээс эхлэн дотроос нь угсарч хийдэг. Тиймээс бараг бэлэн болсон бүтээлээ задалж, дахин эхлэх тохиолдол бараг гардаггүй.
-Та яагаад заавал Хүүхэлдэйн театрт ажилд орсон юм бэ?
-Би энд ажилд орохоосоо өмнө их олон газар ажилласан. Сонины зураачаар бүр шаазангийн үйлдвэрт ч мэргэжлээрээ ажиллаж үзсэн. Гэтэл нэг удаа солонгосуудын хүүхэлдэй хийх сургалтад суусан юм. Түүнээс хойш л Хүүхэлдэйн театрт оръё гэж эргэлт буцалтгүй шийдсэн дээ.
-Хүүхэлдэй хийхийн тулд их олон чадвартай байх шаардлагатай болдог байх. Анх энэ ажилд ороод хэр шантарч байв?
-Хүүхдийн ертөнц гэдэг их гэгээн сайхан. Тиймээс шантрах үе гарч байгаагүй ээ. Харин ч өөрөө энэ ажилдаа дуртай, хийх тусам илүү их зүйлийг сурч мэдмээр санагдан, ажлын гүн рүү намайг хөтөлдөг. Байнга цавуу, будаг хэрэглэдэг тул хурц үнэр нь таагүй санагддагаас бусдаар бол ямар ч бэрхшээлгүй сайхан ажил.
-Манайд хүүхэлдэй урлаачдыг ганц л удаа бэлтгэж байсан гэсэн. Тэгэхээр хүүхэлдэйн театрынхан шавь сургалтаар л дараагийн үеийнхнээ бэлтгэж байна уу?
-Миний хувьд хуучин хүүхэлдэй харж байгаад л өөрөө сурсан. Надаас өмнө ер нь настай хүүхэлдэй урлаачид байсан эсэхийг би сайн мэдэхгүй юм.
Тэр ингэж хэлмэгцээ хамтран зүтгэгчдээ “Амгалан ах аа, манайхан ер нь хүүхэлдэйн техникийг яаж сурдаг байсан юм бэ” хэмээн асууснаар тус театрын зураач В.Энх-Амгалантай яриагаа үргэлжлүүлсэн юм.
-Би энэ театрт 2003 онд ажилд орсон. Тэр үед лав хууччуулаас хүн байгаагүй. Уг нь ахмад үеийнхэн нь залуустаа зааж сургадаг байж байгаад нэг хэсэг энэ холбоо тасарсан шиг байгаа юм. Уг нь мундаг хүүхэлдэй урлаачид байсан гэсэн. Цалин мөнгийг нь голдгоос ч тэр үү үйлдвэр ангийн ажилчид их солигдсон. Тэр үед л ахмадуудаас холбоо тасарсан байх.
-Тэгээд яаж хүүхэлдэй хийх арга техникт суралцсан юм бэ?
-Хуучны хүүхэлдэйнүүдээ л харна даа. Тэднээс л яаж хийсэн арга барилыг нь ажиглаж, өөрсдөө туршиж хийж үзнэ. Бас ахмад жүжигчид их зааж зөвлөдөг байсан. Тэд сураар хийвэл тасрахгүй гээд л их зүйлийг бидэнд сургасан. Харин Хулан дарга ирмэгцээ бидэнд компьютер тавьж өгснөөр интернэт ашиглан сүүлийн үеийн хүүхэлдэй хийх арга барилуудыг их судалдаг болоод байна.
-Зураач хүнд бол бийр, будаг, цаас байхад л болно. Харин хүүхэлдэй хийхийн тулд юу юу шаардагддаг вэ?
-Хүүхэлдэй хийхийг их хэцүү гэж бодоод байх шиг байна. Үнэндээ тийм ч хэцүү биш л дээ. Гол нь хөдөлгөөн. Энгийн хүүхэлдэйгээс театрынх хөл гар, нүүр, ам нь хөдөлж, жүжиглэдгээрээ ялгарна. Тиймээс хүүхэлдэй урлаач сайн зураач байхаас гадна оёдолчин, барималч, мужаан, сийлбэрч гээд бүхий л зүйлд гарын ур дүйтэй байх хэрэгтэй. Уг нь бол гадаадын орнуудад энэ бүх ажлыг тус тусад нь мэргэжилтнүүд хариуцдаг. Манайд бол хүн хүч муутайгаас бүгдийг л амжуулж байна. Би гэхэд л барималч мэргэжилтэй хүн. Одоо мужаан, сийлбэрч гээд л чадах бүхнээ л хийж байна. Гэхдээ хүүхдийн төлөө хийж буй юм бүхэн саадгүй байдаг. Тиймээс сайхан ажил. Жүжгийн нээлт өнөө маргаашгүй болох гээд яаж амжуулна даа гэж бодож байтал жүжигчид ч ирж туслаад аяндаа л ажил бүтчихдэг.
-Жүжиг тоглож дуусмагц таны бүтээлүүдийг хаана байрлуулдаг вэ?
-Агуулахад. Агуулах гэснээс манайх зориулалтын байранд байдаггүйгээс хүүхэлдэйнүүдийнхээ хадгалалт, хамгаалалтад ер анхаарал хандуулж чадахгүй байна. Театртаа ирснээс хойш миний хамгийн анх хийж байсан хүүхэлдэй одоо эвдэрчихсэн байгаа. Театр 1948 онд байгуулагдсан. Түүнээс хойш 60 орчим жүжиг тавьсан гэдэг. Гэтэл одоо тэдгээр жүжгээс тоглох гэхээр нэгийнх нь ч хүүхэлдэй бүрэн байж чаддаггүй. Бүгд л эвдэрч гэмтэн, эсвэл алга болчихсон байна. Гэтэл гадаадын оронд хүүхэлдэйнүүдээ шилэн хоргонд хийн нэг өрөөнд музей болгочихсон. Хуучны жүжгүүдээ сэргээн жил бүр тоглодог юи билээ. Уг нь хүүхэлдэйн театр гэдэг багачуудыг урлагтай танилцуулж, тайзны урлагийн “А” үсгийг заадаг чухал газар. Гэтэл хүүхэлдэйнүүдээ шаардлагын дагуу хадгалах өрөө ч үгүй байна гэдэг харамсалтай юм.
Sunday, July 3, 2011
Гордон Браун: Жон Кеннеди Их Британид айлчлах үед ерөнхий сайд унтаж байсан гэдэг
Дэлхийн хамгийн нөлөө бүхий хүмүүсийн нэг Гордон Браун CNN телевизийн студид зочилжээ. Тэрбээр АНУ болон Их Британийн харилцаа холбооны талаар өөрийн үзэл бодлоо дэлгэхээр “The Piers Morgan Tonight” нэвтрүүлэгт оролцож буй нь энэ.
-Ерөнхийлөгч Обама болон Ерөнхий сайд Дэвид Камерон нар АНУ болон Их Британийн харилцааг сайн биш, бүр хамгийн чухал хэмээн онцолсон. Тэр ч байтугай “АНУ Их Британи хамтдаа байвал хоёр улсын иргэд төдийгүй дэлхийн өнцөг булан бүрт суугаа хүн амар тайван байж, үсрэнгүй хөгжиж чадна” гэж хэлсэн нь бий. Харин та энэ талаар ямар бодолтой байна вэ? -Манай хоёр улсын харилцаа юу юунаас ч илүү ач холбогдолтой. Бидний харилцаа зөвхөн түүхэн улбаа ч биш, өөр олон чухал зүйлс биднийг холбодог. Энэ харилцаа нэр хүнд, шинэ шинэ боломж гээд их олон зүйлийг хоёр орныхонд өгдөг учраас тэр.
Та мэдэх байх л даа. 200-гаад жилийн өмнө Америкчууд биднийг хаант засаглалтай хэмээн гадуурхан, харилцаа холбоогоо тасалснаа 50 жилийн өмнө сэргээж, сүүлийн таван арваны турш манай хоёр орон олон талаар холбоотой байх болсон. Тэр ч байтугай америк хүн нас барахад британичууд гашуудаж, британи хүн нас барахад америкчууд гашууддаг болсон нь энэ хоёр улсын иргэдийн зүрх сэтгэл ч ойртон дотноссоныг гэрчлэх биз.
-Та Их Британийн Ерөнхий сайдаар сонгохдох үедээ Америкийн засагт нөлөө бүхий хүн болно гэдгээ таамаглаж байсан уу? -Үгүй дээ. Их Британи Америкийн засгийн газар хамтран ажилладгаас биш, өөр нөлөө байхгүй. Одоо бол Их Британийн Европын холбооны бүрэлдэхүүнд орж, Америктай тэр шугамаар харилцаатай байх болсон. НАТО хүйтэн дайныг хэрхэн шийдвэрлэхийг та харсан л байх. Энэ чинь л Европ болон Америк тивийн гүрнүүд хамтарч ажилласны үр дүн шүү дээ. Хэрэв америкчууд Их Британийг Европын гол гүрэн гэж үзэж зөвхөн манай улстай харилцаа холбоотой байвал энэ харилцаа аль ч талаараа ахиц гаргахгүй. Бүх зүйл буруу тийш хазайна. Худалдааны салбарт ямар ч ахиц гарахгүй. Харин Европ Америк тивийнхэн хамтарвал бусад орнуудад ч тустай.
-Ерөнхийлөгч Обама энэ долоо хоногт Их Британид айлчилсан. Ирландчууд ч түүнийг тун найрсгаар хүлээн авч байгаа харагдсан. Харин та түүний тухай ямар бодолтой байдаг вэ? -Тэр тун гайхалтай ерөнхийлөгч. Тэр зөвхөн анхны африк гаралтай ерөнхийлөгч гэдгээрээ бус Америк улс хүн төрөлхтний сэтгэхүйд нөлөөлж, хүйтэн дайныг дарж чадна гэдгийг харуулснаараа түүхэн хүн болсон. Тэр хувь хүний хувьд ч тэр, боловсрол, оюуны чадамжийн хувьд хамгийн хүчирхэг гүрнүүдийн нэгийг удирдахад бүрэн төлөвшсөн нэгэн. Бас миний үзэж байгаагаар тэр америкчуудын түүхэн замнал, тэр дундаа америкчуудын хүсэл мөрөөдлийг тун сайн мэдэрдэг.
50 жилийн өмнө болсон их өөрчлөлтийг та санаж байгаа байх. Би уржигдар энэ түүхийг нэг хүнд ярьж байсан юм. Түүнийгээ давтъя. Тухайн үед Жон Кеннеди Их Британид айлчилж, Ерөнхий сайд асан Хэролд Макмиллантай уулзсан юм. Гэтэл тэр үед Ерөнхий сайд унтчихсан байж. Бүр сэрээгүй гэдэг. (инээв) Тиймээс Кеннеди үүдний өрөөнд нь сонин уншин цаг гаруй хүлээсэн байдаг.
-Тийм гэж үү? -Хэрэв өнөө цагт улс төрийн айлчлалын үеэр тийм зүйл болсон бол хоёр орны харилцаанд сэв суухаар том асуудал сөхөгдөх байх. Гэхдээ 1940-өөд оны үед улс төрийн айчлал их өөр хэлбэртэй байсан. Ерөнхийлөгч асан Харри Трюмэн тухайн үеийн Их Британийн ерөнхий сайд Климент Атлиг урих үеэр тэд хамтдаа төгөлдөр хуур даран, дуулж байсан удаатай.
-Ерөнхийлөгч асан Буш таныг төгөлдөр хуур тоглохыг хүсэж байв уу? -Тэр миний дуулах чадварыг үнэлэхгүй л байсан болов уу. Гэхдээ бид түүхийн тухай хэдэн цагаар яриа өрнүүлэн суудаг байсан. Тэр түүх их сонирхдог юм билээ. Тэр үргэлж л “Миний уншиж судалснаас бодит амьдрал тэс өөр болжээ” гэж ярьдаг. Та түүнтэй уулзвал Америк Европын түүхийн талаар асуугаарай. Их олон зүйл ярьж өгөх вий.
-Хатан хаан болон түүний гэр бүлийнхний амьдрал америкчуудын анхаарлыг татдаг гэсэн үзэл тань юунаас үүдэлтэй вэ? -Их Британи гэдэг агуу гүрэн. Түүх нь баялаг. Өв соёл ихтэй. Түүнчлэн америкчуудын олонхийн нь судсаар британи эсвэл ирланд цус гүйж байгаа шүү дээ. Тиймээс хатан хааны гэр бүл тэдний сонирхлыг татах нь аргагүй.
-Та Диана гүнжийн дурсгалын сангийн ажилд оролцдог байх аа. Түүний олны анхаарлыг ихэд татдаг байсан нь үхэлд хүргэсэн гэж үзэх хүн цөөнгүй бий. Харин одоо бол Уильям Кэйт нар дэлхий нийтийн анхаарлыг татах боллоо. Үүнд та хэр сэтгэл зовниж байна вэ? -Хэдийгээр би Диана гүнжийн талаар төдийлэн сайн мэдэхгүй ч язгууртан гэр бүлд амьдрах, хөвгүүдээ үлгэр жишээ өсгөж хүмүүжүүлнэ гэдэг багагүй дарамт болж байсныг гадарлаж байна. Олны анхаарал татсан хурим хийсний ачаар Уильям хүмүүсийн хайрыг татсан юм биш. Гүнжийн хөвгүүд ээжийнхээ хүсэж байсан шиг хүмүүжиж чадсан. Тиймдээ ч британичуудын хайрыг татдаг юм.
-Дэлхий нийтийг хамарсан санхүүгийн хямрал арилжааны салбарт чанга хатуу гар дутагдсаных гэж үзэх хүн цөөнгүй байдаг юм билээ. Та үүнтэй санал нэгдэх үү? -Бидэнд тулгамдаж буй хамгийн том асуудал бол өнөө цагт хүмүүс хувь хүний эрх ашгийг улс орныхоос дээгүүр тавьдаг болсон явдал. Энэ бүхнийг үндсээр нь өөрчилнө гэдэг амаргүй. Үүнд цагаачид ч тодорхой хэмжээгээр нөлөөлж буй.
-Хоёр улсын харилцаанд итгэлцэл гэдэг хамгийн чухал зүйл. Гэтэл таван жилийн өмнө Осама Бин Ладен Пакистаны нутагт нуугдаж байсан нь илчлэгдсэн. Энэ мэдээг сонсоод та цочирдсон уу? -Үгүй дээ. Пакистан алан хядагчдын үүр болсон газар гэдгийг бид мэднэ. Гэхдээ Их Британид ч алан хядагчид үйл ажиллагаагаа явуулж, 30 орчим бүлэг байрлаж байсныг бид илрүүлсэн. Тэгэхээр тэд хаана ч нуугдаж байж мэдэх юм.
-Пакистанчууд энэ талаар мэдэж байсан гэж бодож байна уу, та? -Энэ асуултын хариуг хүн бүхэн мэдэхийг хүссэн байх. Учир нь тус улс удирдагчидтай, зэвсэгт хүчинтэй, бизнесийн үйл ажиллагаа ч тэнд өрнөдөг.
-Эцэст нь та Ерөнхий сайдын албаны юуг нь илүүтэй үгүйлэх вэ гэдгээ сонирхуулаач. -Би энэ албыг огт үгүйлэхгүй байх. (инээв)
Subscribe to:
Posts (Atom)