Бүүвэйлэхэд учир бий

Нью-Йорк хотын Райкерс Айланд хорих ангид бяцхан охин Эннигийн эцэг, эхийг ял эдлүүлэхээр хуваарилжээ. 70 хоногтой охиныхоо амь насанд хүрэх аюултай ямар ч үйлдэл хийгээгүй хэмээн тэд мэдүүлсэн хэдий яллагч Энниг хүчтэй сэгсрэн удаан бүүвэйлсний улмаас тархи нь гэмтэж, гавлын яс нь цуурсан нь үхлийн шалтгаан болсон гэж үзсэн аж.
Залуу эхчүүдэд хүүхдээ зургаан сар хүртэл хөхний сүүнээс хоол хүнс, шингэн огт өгч болохгүй, өдөрт наймаас доошгүй удаа хөхүүлнэ хэмээн эмч нар зөвлөдөг. Тэр ч байтугай монголчууд сүүлний годон хөхүүлж, нүд нь өвдсөн үед сүүгээр арчиж цэвэрлэ хэмээн сургах нь ч бий. Тэгсэн атал хүүхдээ сэгсчин бүүвэйлж огт болохгүй гэх зөвлөгөөг одоохондоо ямар ч эмч сувилагч, ахмад настны амнаас сонсохгүй л болов уу. Харин сүүлийн үед хэвлэгдэн гарсан зарим нэг орчуулгын ном товхимолд энэ талаар дурдсан байх нь бий. Гэтэл өнөөх хэний ч хэлж зөвлөдөггүй, хорьж цагддаггүй үйлдэл нь нярайн аминд хүрэх аюултай байж болохыг барууны эрдэмтэд тогтоож, сэгсрэлтээс үүдэлтэй синдром хэмээн нэрлээд, судалж тандах болсоор цөөнгүй жилийг ардаа үджээ.
Энэ шинэ нээлттэй холбоотойгоор шүүх танхимынханд багагүй хүндрэл тулгараад буй. Эрдэмтэд бага насны хүүхдийг хүчтэй сэгсрэн бүүвэйлэх нь тун аюултай үйлдэл гэдгийг тогтоосон боловч шууд аминд хүрэх аюултай эсэхийг батлаагүй байгаа юм. Тиймээс үрээ алдан гашуудаж буй эцэг эхчүүдийг хорих ялаар “шагнах уу”, эсвэл дараагийн золгүй явдал болохыг хүлээн зөвшөөрч шүүхэд дуудагдсан асран хамгаалагчдын хэргийг хаах уу гэх ярвигтай сонголтыг шүүгчид хийхээс аргагүй болоод байна.
Өнгөрөгч намар гэхэд л дээд шүүхэд Ширли Ри Смит гэх эмэгтэйг ач хүүгийн нь үхэлд буруутган дуудсан. Хангалттай нотлох баримт, сэгсрэлтээс үүдэлтэй шинж тэмдэг байхгүй учир хэргийг хаасан гэдэг. Сэгсрэлтээс үүдэлтэй синдром нүдний торлог бүрхэвч гэмтэн цус алдсанаас болоод нүд улайх, тархинд цус алдах, тархи хөөх гэх гурван шинж тэмдгээр илэрдэг болохыг судлаачид тогтоогоод буй. Гэхдээ эдгээр шинж тэмдэг автомашины осол, хүчтэй гэмтлийн үеэр ч илэрдэг аж. Хатагтай Смитийн 50 хоногтой хүүгийн нүдний торлог бүрхэвч гэмтээгүй, тархи нь хөөгөөгүй, зөвхөн тархины хатуу бүрхүүлийн доогуур цус алдсан шинж тэмдэг л илэрч, уг эмгэгийн гурван шинж тэмдгээс ердөө л нэг нь илэрсэн тул сэгсрэлтээс үүдэлтэй синдром хэмээн оношлоход учир дутагдалтай байжээ. Түүнчлэн олонх залуу эцэг эхчүүд зогсолтгүй уйлах хүүхдээ тайвшруулах гэж аргаа барахдаа сэгсчсэнээс шүүхийн хаалга татдаг бол ач хүүтэйгээ хамт хоносон хатагтай Смитийн өрөөнөөс хүүхдийн уйлах чимээ огт сонсогдоогүй хэмээн хөршүүд нь мэдүүлсэн байна.
Өөр нэгэн жишээ дурдахад Хятадын цагаач иргэн Ли Ханбин Ли Ен нарын хэрэг “The New York Times” сонинд ч нийтлэгдэж байв. Тэд 2007 оны наймдугаар сард Энни нэртэй охинтой болсон боловч тэр оныхоо аравдугаар сард охиныхоо үхэлд буруутгагдан шүүхийн хаалга татсан байна. Охины аавыг хүүхдээ хүчтэй сэгсрэн бүүвэйлснийх нь төлөө, харин ээжийг нь түргэн тусламж дуудаж, яаралтай арга хэмжээ аваагүйд нь буруутгаж, сэжигтнээр дууджээ. Золгүй явдал болж, охины бие муудсанаас нэг цагийн дараа залуу хос эмнэлгийнхэнд хандсан боловч охиныг аварч чадаагүй аж. Эмч нарын дүгнэлтээр охин тархиндаа цус алдаж, гавлын яс болон хавирга, хөл нь хугарсан байна. Гэсэн ч Хятадын хүмүүнлэгийн байгууллагууд Лигийн гэр бүлийг яс нь хэврэгшдэг удам дамжсан эмгэг хуучтай болохыг яллагчдад мэдэгдээд, энэ нь охины үхлийн шалтгааныг сэгсрэлтээс үүдэлтэй синдром хэмээн оношлоход хүргээд байгаа юм биш биз хэмээн сануулсан гэдэг. Хүмүүнлэгийн байгууллагын ажилтнуудын өгүүлж буйгаар Лигийн удмын зургаан ч хүн энэ өвчний улмаас тэгэхдээ бүр хоёр нь бага насандаа хорвоог орхисон байна.
Хэдийгээр эдгээр тохиолдлын аль аль нь сэгсрэлтээс үүдэлтэй синдром хүүхдийн аминд хүрэх аюултай гэдгийг батлахгүй байгаа ч, шүүх байгууллагынхан хүүхдээ сэгсрэн бүүвэйлэх нь аминд халгаатай арга хэмжээ байж болохыг үгүйсгэхгүй байна. Тэд уг хоёр жишээг дурдахдаа сэгсрэлтээс үүдэлтэй синдромтой холбоотой тохиолдлууд хэдэн арваараа бүртгэгдэх болсныг анхааруулсан. Түүгээр барахгүй яллагчид ч баримт нотолгоо, шинж тэмдэг үргэлж үнэнийг өгүүлдэггүй тул эцэг эхчүүдэд анхаарал болгоомжтой байхыг сануулсан юм.
Түүнчлэн эмнэлэгт бүртгэгдсэн тоо баримтууд ч сэгсрэн бүүвэйлэхийн хор уршгийг сануулсаар байна. Эмнэлэгт хандсан 1200 гаруй нярай тутмын нэг нь сэгсрэлтээс үүдэлтэй эмгэг оноштой эмчлүүлдэг гэсэн статистик баримт бий.
Лигийн гэр бүлд тохиолдсонтой адил яс хэврэгших эмгэгийг сэгсрэлтээс үүдэлтэй синдромтой эндүүрэх тохиолдол байж болох хэдий ч генээр дамжин удамшдаг эл өвчин 20000 нярай тутам нэг удаа тохиолддог ховор эмгэг тул эндүүрэгдэх магадлал бага хэмээн эрдэмтэд үзэж байна. Харин урьдчилсан үзлэгээр тархины гэмтэл хэмээн оношилсон ослын 50 гаруй хувь нь сэгсрэлтээс үүдэлтэй эмгэг байдаг болохыг тэд анхааруулж байна.