Тони Блэйр: Лондоны олимпын нээлтийг Бээжингийнхтэй өрсөлдүүлэхийг хүсээгүй

Дэлхий нийтээр Лондон хотын зүг чих тавьсан эдгээр өдрүүдэд Пирс Морган ч нэвтрүүлгийнхээ сэдвийг 30 дахь зуны Олимпоор сонгосон байна. Тэрбээр Лондон хотноо айлчилж, Британийн ерөнхий сайд асан Тони Блэйртэй уулзаж ярилцлжээ. 


-Пирс Морган Лондон хотоос үзэгчидтэйгээ мэндчилж байна. Олимпын үеэр тамирчид болон үзэгчдийн аюулгүй байдлыг хэрхэн хангаж байгаа болон наадам, түүнтэй холбоотой эдийн засгийн байдлын талаар хэн хамгийн бодитой мэдээлэл бидэнд өгч чадах вэ. Лондонд зуны Олимп зохион байгуулахын төлөө багагүй хүчин чармайлт гаргасан ерөнхий сайд асан Тони Блэйртэй бид уулзаад байна. 
Олимпын наадмын талаарх яриагаар ярилцлагаа эхлүүлье. Олон жилийн дараа уг наадмыг Лондон хотоо дахин зохион байгуулах эрх авахад таны гүйцэтгэсэн хувь нэмэр их. Эрх авах нь Британид ямар ач холбогдолтой байсан юм бэ? Эдийн засгийн талаас нь та бидэнд тайлбарлаж өгөөч. 
-Хүн бусдын анхаарлын төвд ороход ямар давуу тал үүсдэг вэ? Яг л тэр зарчмаар Лондон төдийгүй Британид дэлхийн өмнө өөрийн нүүр царай, өнөөгийн төрх, чадвараа харуулах боломжийг олгож буй давуу талтай. Түүнийг дагаад манай улсыг чиглэсэн хөрөнгө оруулалт нэмэгдэнэ. Олимпын паркийг Лондоны хамгийн муу хэсэг болох зүүн хэсэгт байгуулснаар одоо хотын тэр хэсгийг сэргээн босгож байна.
Өмнөх зуны Олимпыг зохион байгуулснаас хойш Бээжинг зорих жуулчдын тоо эрч нэмэгдсэн. Өнөөдөр ч энэ тоо өссөөр л байна.
Зарим зүйлсийг хийхэд амаргүй ч, зөв хийж чадвал улс орны хөгжлийг хурдасгадаг. Миний бодлоор олимп зохион байгуулах эрх авна гэдэг гайхалтай үйл явдал гэдгийг хүн бүр хүлээн зөвшөөрч, ажилдаа сэтгэл зүрхээ зориулдагт л нол нууц нь байгаа болов уу.
-Олимп зохион байгуулах эрх авсанаа мэдээд хэрхэн Бээжингийн Олимпоос илүү нээлтийн ажиллаа хийх вэ гэсэн бодол төрсөн үү? 
-Яг түүнийг бодож зогссон доо. (инээв) Бээжингийн наадмын нээлт тун сонирхолтой болсон. Бид ч нээлтийг зөв зохион байгуулсан гэж бодож байна. Бээжингийн олимпын дараа би зохион байгуулагчидтай уулзаж, энэ талаар ярилцсан л даа. Тэд бүгд л “Бээжинд наадмын нээлтийг үүнээс өөр аргаар сонирхолтой хийх боломжгүй юм. Харин бид энэ нээлттэй өрсөлдөх биш, өөрсдийнхөөр хийе” гэж хэлцгээж байсан. Хэдийгээр би өөрийн биеэр наадмын нээлтийг үзэж чадаагүй ч, үзсэн хүмүүс сүр жавхлантай нээлт болсон гэж дүгнэж байна билээ. Тэгэхээр…
-Нэгэн бичлэг үзсэний дараа ярилцлагаа үргэлжлүүлье. 
(Бичлэг)
Жорж Буш: Би найман жил орчмын өмнө Тони Блэйртэй танилцаж байлаа. Тэр хоёронтоо сонгогдоод Британийн ерөнхий сайдаар ажиллаж байсан бол би тэр үед Ерөнхийлөгчийг албыг хүлээн аваад удаагүй байлаа. Бидний анхны уулзалтын дараа сэтгүүлч “Та хоёрт ижил төстэй зүйл байна уу?” гэсэн асуултад би хошигнон “Бид хоёул “Colgate” шүдний оо хэрэглэдэг юм билээ” гэж хариулж байсан юм. (инээв)
Үнэндээ Тони Блэйртэй уулзахад надад их элгэсэг дотно хүн шиг санагдсан. Би уулзалтын дараа биднийг нэг зүйл холбож байгааг би мэдэрч байна. Бид цаашид дотно нөхөд болох байх гэж хэлж байсан.
-Америкийн улс төрийн талаар ярилцъя л даа. Одоогийн нөхцөл байдлыг нь хөндлөнгөөс танаас илүү дүгнэн хэлэх хүн үгүй болов уу. Америк, Британийн харилцаа ямархуу байгаа вэ? 
-Миний бодлоор үнэхээр найрсаг, нөхөрсөг харилцаатай байна. Энэ хоёр гүрнийг түүх, зорилго нь нэгтгэж байна. Тиймээс тун бат бөх, найрсаг харилцаатай байсаар байгаа. Цаашид ч энэ хэвээр байна гэдэгт итгэлтэй байна. Хүмүүс надаас “Та эхлээд Билл Клинтонтой нөхөрсөг харилцаатай байсан. Харин дараа нь Жорж Бушт ч нөхөрсөг хандаж байна” хэмээн гайхан асуух нь олонтаа тохиолдож байсан. Тэр бүрт нь би “Тэд өөр өөрийн онцлогтой хүмүүс. Гол нь бид Британийн ерөнхий сайд Америкийн Ерөнхийлөгчтэй харилцаж байна гэсэн үүднээс ханддаг” гэж хариулдаг байлаа.
-Тун удахгүй Ерөнхийлөгчийн сонгууль болно. Нэр дэвшигчдийн өрсөлдөөн нэлээн ширүүн байх болов уу гэж олон хүн таамаглаж буй. Та энэ талаар хэр их мэдээлэлтэй байна вэ? 
-Америкийн сонгууль бол америкчуудад л зориулсан үйл ажиллагаа шүү дээ. Бидний сонголтыг америкчууд шийдэхгүй, та нарынхыг бид нар шийдэхгүй. Хэн ялахаас үл хамааран хоёр улсын харилцаа хэвээр үргэлжлэх болно. Миний хувьд Ерөнхийлөгч Обаматай илүү дотно харилцаатай. Бид хамтран ажиллаж байсны хувьд би түүнийг хүндэтгэдэг. Хамтран ажиллахад ч таатай байдаг.
-Та түүнийг Ерөнхийлөгч болсноор ямар томоохон өөрчлөлт хийсэн гэж дүгнэдэг вэ? 
-Хариулахад амархан асуулт байна. Тэр дэлхийн санхүүгийн хямрал нүүрлээд байх үед ажлаа хүлээн авсан. Харин хүмүүсийн ойлгохгүй байгаа зүйл бол улс төрчдийн өмнө хэзээ ч хийж байгаагүй эдийн засгийн өөрчлөлтийг тэр хийсэн.
Би энд тодорхой хугацааны дараа дахин давтагддаг эдийн засгийн хямралын талаар яриагүй. Тийм хямралын асуудал улс төрчдийн оролцоогүйгээр аяндаа шийдэгдчихдэг. Харин энэ удаад 1930-аад оны их хямралтай адил зүйл болж, хүнд байдалд орсныг тэр шийдэж чадсан. Энэ бол их том өөрчлөлт.
-Америк “найтааснаас” болоод Европ “ханиад хүрчихлээ” гэж үзэх хүн цөөнгүй байна. Энэ ч бас тус тусдаа асуудал гэсэн үг үү? 
-Тийм ээ.
-Европын өнөөгийн нөхцөл байдалд хэр аюултай төвшинд байна вэ? 
-Тун аюултай. Европын холбооны үүсгэсэн томоохон хямралтай европчууд нүүр тулаад байна. Их эрсдэлтэй шийдвэр гаргахыг өнөөгийн нөхцөл байдал биднээс шаардаж байна. Хэрэв бид фунт стерлингээ хадгалж үлдэхийг хүсвэл нарийн төлөвлөгөө боловсруулах хэрэгтэй.
-Энэ байдлаас гарах гарц бий юү? 
-Байгаа. Зохион байгуулалтыг өөрчлөх ёстой гэж хүмүүс үзэж байж болох ч, бид мөнгөн дэвсгэртээ хэвээр авч үлдэхээр төлөвлөн ажиллаж буй.
-59 настай гэхэд та сайхан галбиртай харагдаж байна. 
-Би их хичээж байгаа. Спортоор шаргуу хичээллэдэг болсон.
-Өдөр бүр үү? 
-Өдөр бүр биш ээ. Гэхдээ долоо хоногт 4-5 удаа хичээллэдэг.
-“Beyond Sport” гэх байгууллагын ажилд ч бас идэвхтэй оролцож байгаа гэсэн. 
-“Beyond Sport” бол иргэдэд спортыг сурталчилж таниулах зорилготой олон улсын байгууллага.
Би бас өөрийн нэрэмжит сангийн үйл ажиллагааг ч энэ зүгт чиглүүлж буй. Африкийн жирийн иргэдийг спортоор хичээллүүлж, дасгалжуулагчаар хангах гэх мэт ажлуудыг хийж байна. Удахгүй теннисний тэмцээнэ зохион байгуулах гэж байна. Одоогоор арав гаруй мянган хүүхэд уг тэмцээнд оролцохоор бүртгүүлээд байгаа.
-Олон хүн таныг дахин улс төрийн өндөр албан тушаалд хүч сорино гэж таамаглаж байгаа. Харин та гол дүрд дахин тоглоход бэлэн үү? 
-Би энэ талаар юу ч төлөвлөөгүй байгаа гэдгээ олон удаа хэлсэн шүү дээ.
-Хэрэв иргэд таныг чухал албан тушаалд суулгахыг хүсвэл та ямар хариу өгөх вэ? 
-Мэдээж би зөвшөөрнө. Гэхдээ тэд тэгэхгүй.
-Тэгвэл юу таныг улс төрд эргүүлэн авчрах вэ? 
-Түүнийг харж л байя. Үнэндээ би энэ тал дээр тун их эргэлзэж байгаа. Иргэд маань хэдийнэ ажлаа сайн хийж чаддаг мэдлэг, чадвартай хүнийг тохоон томилчихоод байна. Тэгээд ч би олон жилийн турш нийгмийн ажилд оролцож байна.
Улс төр, дорно дахины талаар хэлэх зүйл надад олон байна. Хүмүүс сонсохыг хүсвэл тэр ч биз. Хүсэхгүй байсан ч хамаагүй. Гэхдээ би ажил хайж анкет бөглөж байгаа хүн шиг улс төрд дахин хутгалдахыг хүсэж, итгэж хүлээж байгаа юм биш.