Билл Гейтс: Цоо шинэ салбар руу довтлох нь эрсдэл багатай -Гейст багадаа компьютер бүрэн ашиглаж чаддаггүй байсан-

“Хэрэв Билл Гейтсийн талаар хэзээ ч сонсож байгаагүй бол та өөр гаригаас ирсэн байж таарна” хэмээн Ларри Кинг хэлж байсан удаатай. “Microsoft” компанийн тэргүүн тэрбээр аавынхаа хамт ярилцлагын хааны нэвтрүүлэгт уригдсан аж. “Bill and Melinda Gates” санг үндэслэгч том Билл Гейтсийг хүмүүнлэгийн ажил үйлсээр нь америкчууд андаггүй. Тэрбээр “Амьдралын өгсөн бэлэг” нэртэй ном гаргажээ.
-Экологийн асуудалд багагүй анхаарал тавьдгийг тань мэднэ. Гэхдээ чухам ямар шалтгаанаар газрын тосны “British Petroleum”-ийн хувьцааг худалдан авсан юм бэ? Бага Гейтс: Заримдаа цоо шинэ салбар луу довтлох нь эрсдэл багатай байдаг юм. Бидний сонирхлыг үл харгалзан хүн төрөлхтөн газрын тосны нөөцийг шавхах нь гарцаагүй. Тиймээс хувьцаагаа буцааж зарах шийдвэр гаргасан.
Уг нь эрдэмтэд газрын тосыг бүрэн судалж чадаагүй байгаа. Одоо ашиглаж байгаагаас ч илүү их эрчим хүч газрын тосноос гарах боломжтой гэж би үздэг. Хэдийгээр бид амьд үлдэхийн тулд ийн газрын тос олборлож байгаа ч өөрсдийгөө тэжээхийн тулд эрсдэлгүй, бас байгаль орчинд ээлтэй аргыг хэрэглэх хэрэгтэй.
-Бид илүү нарийн тооцоотой хэрэглэх ёстой гэж үү? Бага Гейтс: 15 жилийн өмнөхтэй харьцуулахад бид эрчим хүчийг маш их хэмжээгээр хэрэглэх болсон. Тиймээс газрын тосны үнэ нэмэгдэхэд дэлхий даяараа чихээ сортойлгодог. Сонирхолтой нь хямдрах үед хэн ч анхаардаггүй.
Бидэнд импортын газрын тосноос харьяалагдахгүй байх боломж бий. Нөгөө талаар өрөмдлөгийг биднээс хэдий чинээ хол хийнэ тэр хэрээр аюул багасна. Тэгэхээр энэ асуудал их эмгэнэлтэй байгаа биз.
-Таныг эрдэмтэн биш гэж мэдэх ч энэ асуултыг тавимаар байна. Бид байгаль орчинд хор хөнөөлгүйгээр хэрхэн газрын тос олборлох вэ? Бага Гейтс: Мэдээж хүн төрөлхтний одоо хэрэглэж байгаа арга технологи харьцангуй боловсронгуй болсон ч байгальд хор хөнөөлгүй болж чадаагүй л байна. Газрын тосны олборлолт онгон байгаль, загас, далайн амьтдын амьдрах орчинд сөргөөр нөлөөлж байна. Гэхдээ эрдэмтэд хүртэл энэ хор хөнөөлийн талаар мэтгэлцсээр л байна. Зарим нь бүр цооног огт хор хөнөөлгүй гэж тодорхойлоод байгаа. Бид удаан хугацаанд эх дэлхийгээ оршин тогтнуулъя гэж бодож л байгаа бол энэ талаар арга хэмжээ авах хэрэгтэй.
-Та үүний төлөө зүтгэх үү? Бага Гейтс: Манайх шиг программ хангамж, мэдээллийн технологийн компаниуд арга, техникийг нь сайжруулж, боловсронгуй болгох талаар ажил хийх бүрэн боломжтой. Тэд энэ талаар багагүй ажил хийж, эхний үр дүнгээ ч үзчихээд байгаа. Туршилтын эхний загвар бэлэн болчихсон. Гэхдээ үүнийг далайн эрэгт турших хэрэгтэй болоод байгаа юм. Тиймээс багагүй эсэргүүцэлтэй тулгарч байна.
-Гейтсийн сан иргэдтэй тохиролцох талаар ямар нэг арга хэмжээ авч байгаа юу? Бага Гейтс: Үгүй дээ. Бид АНУ-ын боловсролын салбарт гол анхаарлаа хандуулдаг.
-Шинэ номоо бидэнд танилцуулаач. Том Гейтс (Билл Гейтсийн аав): Эхэндээ би дурсамж ном бичье гэж бодож байсан. Удалгүй үр хойчдоо зовсон сэтгэл минь тэр талаар бичихэд хүргэсэн. Тиймээс номдоо Гейтсийн гэр бүлийн туршлагадаа үндэслэн амьдралын үнэ цэнэ гэх том асуудлыг хөндсөн.
-Билл, би таныг “Эцэг” гэж дуудвал болох уу. Хүүгийн тань газрын тосны асуудалд анхаарлаа хандуулах болсон нь таныг гайхашруулсан уу? Том Гейтс: Гайхахгүй байж болно гэж үү.
-Таны хүүг Уильям Гейтс III гэдэг байх аа. Гэхдээ хүмүүс түүнийг “Дадар” гэх хочоор нь анддаггүй юм билээ. Гэхдээ миний санахаар тэр дөрөв дэх Уильям Гейтс биз дээ.
Том Гейтс: Тийм ээ.
-Бас түүний ээж таны анхны эхнэр байх аа?
Том Гейтс: Тийм ээ.
-Хоолны ширээний ард байхдаа хүүтэйгээ юун тухай ярилцдаг вэ. Бид Бага Гейтсийг индэрийн ард зогсон илтгэл тавьж байхаас нь өөр байдлаар хараагүй болохоор танд энэ асуултыг тавьж байна. Мөн түүнтэй хүн бүр хүндэтгэн авгайлан харилцдаг. Харин та хүүтэйгээ харилцахдаа хүндэтгэлийн үг хэрэглэдэг үү?
Том Гейтс: Үгүй дээ. Бид бусад аав, хөвгүүдийн л адил харилцдаг. Гэхдээ би хүүтэйгээ техник технологийн асуудлаар биш, дэлхий дахинд ямар асуудал тулгамдаад байгаа, гэр бүлд маань ямар асуудал өрнөж байгаа талаар ярилцдаг.
-Аав тань таны амьдралыг хэрхэн тодорхойлдог вэ?
Бага Гейтс: Би өөрийгөө тун азтай хүн гэж боддог юм. Учир нь аав минь надад хэрхэн ажиллаж хөдөлмөрлөхийг зааж сургахаас гадна хүсэл эрмэлзэл гэдэг ямар агуу хүчтэй зүйл болохыг ойлгуулсан. Та мэдэх байх л даа. Аав минь хуулийн байгууллагат ажилладаг байсан болохоор янз бүрийн л хүнтэй харилцдаг байсан.
Тиймээс олон арван улс төрчтэй дотно нөхөрлөж, кампанит ажилд оролцдог нь надад үлгэр дуурайл болсон. Мөн хэрхэн өөртөө итгэлтэй, өөрийөө таних талаар сургасан. 18 нас хүрмэгцээ би сургуулиа хаяж, бизнест хүч сорихоор шийдсэн минь ч үүнтэй холбоотой. Тухайн үед амьдралд дөнгөж хөл тавьж байгаа залуу атал би огт эргэлзэлгүй, эрс шийдэмгий хандсан. Аав минь надад тэр бүхнийг сургаагүй бол би бизнест амжилт олохгүй байсан гэдэгтээ итгэлтэй байна.
-Одоо та яг тэр жишгээр хүүхдүүдээ хүмүүжүүлж байна уу?
Бага Гейтс: Тэгэлгүй яах вэ. Эхнэр минь ч гайхалтай сайн хүмүүжүүлэгч. Биднийг бага байхад аав зурагт хэдэн цаг үзэхийг хүртэл нарийн тогтоочихдог байлаа. Тиймээс бид бүтэн өдөржин зурагтын ард суудаггүй байв. Одоо аавын тэр аргаар л хүүхдүүддээ хүмүүжүүлж байна.
-Бага Гейтс бага насны хамгийн таагүй дурсамж нь юу вэ?
Том Гейтс: Таагүй дурсамж аа? Тэр Вашингтоны их сургуульд байхдаа компьютер бүрэн ашиглаж чаддаггүй байсан. Тэр л юм болов уу. Би сайн хэлж мэдэхгүй байна. Ямар ч байсан удалгүй сайжирсан юм даа.
-Харин та компьютерийг хэр их сонирхдог вэ?
Том Гейтс: Үгүй дээ. Би огт сонирхдоггүй.
-Харин та яагаад ингэтлээ их компьютерт дурлах болсон юм бол?
Бага Гейтс: Мэргэжлээ сонгоход орчин нөлөөлдөг байсан бол би математикч, эсвэл шинжлэх ухааны эрдэмтэн, багш болох байсан биз. Харин би их сайхан цаг үед өссөн. Компьютер ашиглана гэдэг хүссэн хүн бүрийн хийдэг ажил биш байлаа. Тэр тусам би компьютерт илүү дурладаг байв. Их сургуулийн компьютерийн лабораторид очиж бүхий л тоног төхөөрөмж, ном, гарын авлагыг сонирхон судална. Гэхдээ тэдгээр нь их өндөр үнэтэй. Харин шөнийн цагаар төлбөргүй байдал болохоор найз Пол Аллений хамт тэнд хонодог байсан.
Лаборатори эзгүй үед бид компьютер хэрхэн ашиглах, программ хэрхэн зохиох зэрэгт суралцана. Тэндээс л хүн бүр өөрийн гэсэн копьютертэй байж болох юм байна гэсэн санаа төрсөн.
-Та хэдэн настай байхдаа анх компьютер хэрэглэж байсан бэ?
Бага Гейтс:Би ахлах сургуульд байсан юм. 13 настай байсан санагдана. Тухайн үед багш нар компьютер ашигладаг болоод удаагүй байсан юм. Их өндөр үнэтэй компьютерээ хэрэглэж байгаад алдаа гаргамагц математикийн хичээлдээ сайн оюутан засаж чадна гэж бодож л дээ. Тэгээд намайг дуудсан.
-Анхны компьютерийг M1 гэдэг байсан байх аа. Тэр нь юу гэсэн үг юм бэ?
Бага Гейтс: Тийм ээ. Тэр нь “Mark 1” гэсэн үг.
-Ямархуу компьютер байсныг нь санаж байна уу?
Бага Гейтс: Аварга бичгийн машин л гэсэн үг. Тэгсэн мөртлөө их удаан. Гэхдээ тэр компьютерт утасны шугам ашиглан холбогдоно. Өндөр үнэтэй учир хүн бүрт компьютер худалдан авч өгөх боломж хомс байсан болохоор тэр.