Шивээс ч боди артын нэгэн төрөлд хамаарагдах тул эл урлагийг судлаачид хэдэн мянганы тэртээгээс улбаатай гэж үздэг. Харин манай улсад зах зээлийн нийгэмд шилжсэн цагаас эрчээ авсан бөгөөд цэвэр урлагийн хэлбэрээр 2000-аад оноос хөгжсөн аж. Боди арт урлагийн хамгийн том шоу одоогоос зургаан жилийн өмнө “Silence”-m болж, 80 гаруй загвар өмсөгч нүцгэн бие дээрх урлагийн бүтээлүүдийг үзэгчдэд толилуулж байж. Эл шоуны ерөнхий зураачаар ажилласан Ч.Ганбаатартай боди арт урлагийн онцлогийн тухай ярилцлаа.
-Барууны орнуудад боди артын арга хэмжээ олноор зохиогдож, уралдаан тэмцээн ч өргөн цар хүрээтэй болдог гэдэг. Харин манай улсад энэ төрлийн урлаг харьцангуй хаалттай байх шиг. -Америк болон европын орнуудад боди арт дээд шатандаа хүртэл хөгжчихсөн. Иргэдийнх нь сэтгэлгээ ч харьцангуй чөлөөтэй учир энэ төрлийн арга хэмжээ их түгээмэл болдог. Боди арт бол бие дээрх урлаг. Тэр дундаа нүцгэн бие дээрх урлаг учир эротик гэсэн ангилалд багтана. Манай улсад боди артын шоу тэр бүр зохиогддоггүй байхад Европт эроктик шоу ид хүчээ авч байна. Саяхан Английн Лондон хотноо олон улсын эротик шоу болж өндөрлөлөө. Тус шоунд би эх орноо төлөөлөн оролцоод ирсэн. Олон улсын чанартай учир маш өргөн цар хүрээтэй арга хэмжээ болсон. Зөвхөн боди артаар гэхэд л бүтэн сектор гаргачихсан байх жишээтэй.
Манайд боди арт төдийлэн хөгжиж чадахгүй л байна. Мэр сэр боди арт зураач байгаа сураг дуулддаг л юм. Үндэстний сэтгэлгээний онцлогоос шалтгаалан энэ урлаг далд хэлбэртэй байна. Угтаа маш нарийн зохион байгуулалттайгаар үүнийг ил хөгжүүлэх хэрэгтэй юм. Боди арт бол садар самуун хэрэг биш, гоо сайхныг илэрхийлэн гаргаж байгаа нэг хэлбэр юм. Америкт бол шөнийн цэнгээний газар нь ч боди арт зураад, түүнийгээ ирсэн зочдод сонирхуулж байдаг. Урлаг гээд хүн бүр нүцгэлээд байж болохгүй л дээ. Урлаг тул мэдээж тодорхой хэмжүүр байх ёстой. Үүний тулд нарийн зохион байгуулалт, дэг журамтай байх шаардлагатай.
-Хүний бие дээр зураг зурна гэдэг цаас эсвэл зотон даавуун дээр зурахтай адилгүй байх. Зураачаас ямар чадвар шаарддаг вэ?
-Мэдээж цаас эсвэл зотон дээр зурахаас тэс өөр. Жигд хавтгай гадаргуу биш тул түүнд нь өнгө будгаа тохируулна. Тиймээс боди артын зураач нарийн мэдрэмжтэй байх хэрэгтэй. Түүнчлэн хүний бие дээр зурж байгаа тул хурдтай, тэвчээртэй байхаас аргагүй. Тухайн хүн хоол унд идэж, унтаж амрах хэрэгтэй. Нэг байрлалаар удаан байхад бие нь чилнэ. Тиймээс нэг дор л бүтээлээ хийж дуусгахын тулд манекан, зураач хоёрын хэн хэн нь тэсвэртэй байх нь чухал.
-Уран зураг зурахын тулд зураачид эхлээд санаа олж, эсвэл санаа төрүүлэхийн тулд цаасан дээр цэг ч хамаагүй хатгах гэх мэтээр өөр өөрийн арга барилтай. Харин боди арт зураач бүтээлээ ямар дэс дараалалтайгаар урладаг вэ? -Мэдээж амьд организмтай харьцаж байгаа тул аль болох зовоохгүй байхыг хичээдэг. Тиймээс шоу болохоос өмнө урьдчилж бэлтгэл хийнэ, загвар гаргана.
-Санаагаа гаргачихаад байтал манеканы биеийн онцлогоос шалтгаалан бүтэлгүйтэх тохиолдол гарах уу? -Үгүй ээ. Эхлээд манеканыхаа биеийн онцлогийг харж байж загвараа гаргана. Хэдэн арван манекан зэрэгцэж зогсож байгаад нэг бүтээл болох нь ч бий. Тиймээс шоуны бэлтгэл ажил загвар өмсөгчдийнхөө биеийн онцлогийг харж, ангилахаас эхэлнэ.
-Манеканд бас тодорхой шалгуур тавьдаг уу? -Олон улсын арга хэмжээнд бол манеканд шалгуур тавьдаг. Манай улсад бол тэгж шалгуур тавих аргагүй л дээ. Гэхдээ миний 2005 онд хийсэн шоунд дандаа мэргэжлийн загвар өмсөгчид оролцсон. Мэргэжлийнхэн гэдэг өөр л дөө. Бие дээрх зургаа яаж зогсвол илүү сайхан харагдуулах вэ, аль хэсгийг нь тодотгож үзэгчдэд үзүүлэх вэ гэдгээ мэднэ. Түүнчлэн өдөржин хувцасгүй шахам зогсохдоо ичиж нэрэлхэхгүй. Түүнээс биш энгийн хүн авчраад “За хувцсаа тайл. Бие дээр чинь зураг зурна” гэвэл монгол бүсгүйчүүдийн дунд шууд хувцсаа тайлах хүн бараг олдохгүй. Манайхан чинь их хамжааргатай хүмүүс. Сүүлийн үед л европжуу болоод байна. Түүнээс биш жаахан задгай энгэртэй хувцас өмсөхөд л хүмүүс гайхан шогширдог байсан. Одоо бол хотын гудмаар охид богино банзалтай явдаг болсон байна. Гэхдээ монголчууд азийн бусад орныхныг бодвол мэдрэмжтэй. Ямар хувцас яаж өмсөхөө, юуг ил гаргаж, юуг болохгүй гэдгээ сайн мэднэ. Азийн бусад орны бүсгүйүчүүдтэй харьцуулахад монгол бүсгүйчүүдийн биеийн галбир их сайхан болсон. Нуруу өндөр, биеийн харьцаа ч зөв. Гэтэл хятад эмэгтэйчүүд бол хавтгай цээжтэй. Энэ нь боди арт зурахад багагүй нөлөөлдөг. Тиймээс би монгол бүсгүйчүүдийнхээ гоо сайхныг магтан дуулмаар санагддаг. Мөн арьсны уян хатан байдал, зөөлөн эсэх ч их хамаардаг. Хар арьст эмэгтэйчүүдийн арьс их ширүүн, ази бүсгүйчүүдийнх зөөлөн байдаг.
-Азийн бусад орнуудад боди арт хэр хөгжсөн байдаг вэ?
-Их өндөр түвшинд хөгжсөн. Ялангуяа Япон, Солонгост. Японд гэхэд л хэдэн мянганы түүхтэй шүү дээ. Якуза нарын бие дээрх шивээсийг мэдэх үү. Бүхэлдээ урлагийн бүтээл байдаг. Түүнчлэн дууч хүүхнүүд шанаа хүртлээ цагаан энгэсэг тавьж, хөмсгөө хусан, уруулаа ув улаанаар будсан байдаг. Энэ ч бас нэг төрлийн боди арт. Бас Америк, Австарлийн уугуул иргэдийн бие дээрх элдэв зураг бол гайхалтай боди арт юм. Манай бүсгүйчүүд ч өдөр бүр л боди арт бүтээдэг шүү дээ.
-Нүүрээ будаад уу?
-Тийм ээ. Боди арт бол биеийн гоо сайхныг тодотгох зорилготой урлаг. Тэгэхээр нүүр будах нь бас нэг төрлийн урлаг болж байгаа биз. Боди арт бүтээл төрүүлдгээрээ л тэдгээрээс ялгарч байгаа юм.
-Азийн орнуудаас олон улсын арга хэмжээнд оролцох тохиолдол их үү? -Сая Лондонд болсон шоунд надаас өөр азиас оролцож байгаа уран бүтээлч байгаагүй.
-Манай уран бүтээлчид боди артын чиглэлээр олон улсын уралдаан тэмцээнд огт оролцдоггүй. Олон улсын чанартай уралдаанууд тухайн улсын оролцогчдоос боди артын холбооны гишүүн байхыг шаарддаг юм уу? -Үгүй дээ. Яагаад оролцдоггүйг нь би сайн мэдэхгүй байна. Боди артын уралдаан болон шоу арга хэмжээ дэлхий дахинд их олон болдог шүү дээ. Цахим хуудсуудад зарлалаа тавьчихсан байдаг юм билээ. Тэр дагуу хүсэлтээ илгээн, бүтээлүүдийнхээ зургийг илгээхэд зохион байгуулагчдаас нь хариу илгээдэг. Тиймээс хэн ч оролцох боломжтой байх.
-Зураач бүхэн боди арт бүтээж чадах уу? -Чадна. Гол нь тэвчээртэй, мэдрэмжтэй байхад л болно.
No comments:
Post a Comment