Аз жаргалын нууцыг тайлна

Хэн ч харсан тэд аз жаргалтай сайхан гэр бүл. Гэхдээ тэр сайхны цаана түмэн өнгийн зовлон нуугдана. Өдөр бүр нэгэн хэмээр үргэлжлэх уйтгарт амьдрал, шинэ содон, сонирхолтой юу ч үгүй энгийн гэхэд дэндүү энгийн энэ байдал нь тэднийг залхаах авч, үр хүүхэд нь, басхүү өөртөө үл итгэх байдал нь зоригтойгоор шийдвэр гаргахад тээг болно. Энэ бүхнийг өөрчлөх л хэрэгтэй. Гэхдээ чухам яаж? Дэлхийн олон мянган гэр бүл, бүр тодруулбал гэрлэлтээ батлуулсан хосуудын 2/3 нь эл асуултыг өөртөө тавин аргаа барж суудаг болохыг судалгаагаар баталсан байдаг аж. Эл судалгаанд үндэслэн зохиолч В.С.Красногоров жүжгийн зохиол бичсэн нь 2010 оны дөрөвдүгээр сард Монголын үзэгчдийн хүртээл болж байсан.
Амьдралын утга учир, аз жаргалтай байхын үндэс гэр бүл. Харин аз жаргалтай гэр бүлийн үндэс нь юу вэ? 1980-ээд оны үед уншигч, үзэгчдийг байлдан дагуулж байсан В.С.Красногоровын уянгын драм, сэтгэхүйн жүжгүүдийн нэг болох “Би ч гэсэн жаргамаар байна” бүтээл драмын урлагийн оны шилдгүүдийг шалгаруулдаг “Гэгээн Муза” наадмын оны шилдэг драмын жүжиг, оны шилдэг жүжгийн найруулагч, оны шилдэг эрэгтэй болон эмэгтэй гол дүр, шилдэг эрэгтэй болон эмэгтэй туслах дүр гэсэн зургаан төрөлд өрсөлдөж байна.
Энэ онд тохиож буй УДЭТ-ын 80 жилийн ойг угтаж тус театрын хамт олон “Красногоров 7” төсөл хэрэгжүүлж, нэрт зохиолчийн долоон жүжгийг албан ёсны зөвшөөрөлтэйгөөр тавьж, үзэгчдийн хүртээл болгосон. Тэднээс хамгийн олон үзэгчтэй нь “Би ч гэсэн жаргамаар байна” жүжиг болохыг төслийн үр дүнд харуулж байгаа.
Гэр бүл салалт, дахин амьдрал зохиох нь хэр аз жаргалтай төгсдөг болохыг судалсан эрдэмтдийн судалгаанаас санаа авч зохиолч жүжгээ бичсэний дээр, хүмүүсийн тэр бүр ил гаргаад байдаггүй гэр бүлийн асуудал, дотоод зөрчлийг дөрвөн өөр дүрээр дамжуулан тайзнаа харуулснаараа бусдаас онцлог. Түүнчлэн гэр бүл салалт ихэссэн Монголын өнөөгийн нийгэмд сэдэв, өгүүлж буй санааны хувьд тохирч байгаа нь “Би ч гэсэн жаргамаар байна”-ын ололттой тал. Жүжгийг Н.Наранбаатар найруулан, дүрүүдэд гавьяат жүжигчин У.Уранчимэг, жүжигчин С.Болд-Эрэдэн, Т.Хулан, Б.Тамир нар тоглож, зураачаар Ж.Болортүвшин ажиллажээ.

С.Болд-Эрдэнэ: Хамтын амьдрал гэдэг бол урлаг. Үүнийг л бид харуулахыг хичээсэн

-“Красногоров 7” төслийн жүжгүүдээс гурав нь “Гэгээн Муза”-д нэр дэвшиж байна. “Би ч гэсэн жаргамаар байна” бусдаасаа юугаараа онцлог вэ?
-Гэр бүлийн дотоод асуудал, зөрчлийн талаар хүмүүс тэр бүр яриад байдаггүй. Энэ тэр бүр яриад байдаггүй атал бидний өдөр тутмын амьдралд тохиолдож байдаг бэрхшээлийг сонирхолтой, оновчтойгоор гаргаснаараа “Би ч гэсэн жаргамаар байна” бусад зургаан жүжгээсээ онцлог. Ер нь Красногоровын жүжгийн зохиолууд тун сонирхолтой, өвөрмөц шийдэлтэй. Тиймээс ч манай байгууллага албан ёсоор эрхийг нь аван, уран бүтээлчийнхээ дунд цагаан өрсөлдөөнийг бий болгон, ур чадварыг ахиулж, дадлага туршлага олгох зорилгоор энэ төслийг хэрэгжүүлсэн. Энэ хавар зохиолч В.С.Красногоров Монголд ирэх ёстой байсан боловч ажил гарсны улмаас амжаагүй гэсэн.
Жүжгийн хувьд “Хамтын амьдрал гэдэг бол урлаг. Үүнийг өдөр бүр шинэчилж байх ёстой гэдгийг хүмүүс мартчихдаг” гэх Рабиндранат Таагүрийн хэлсэн үгийг илэрхийлсэн. Энэ амьдралаа байнга усалж, арчилж тордож байж л аз жаргалтай сайн сайхан амьдарна гэдгийг харуулахыг зорьсон.
-Таны дүр ямар онцлогтой вэ?
-Жүжигт хоёр гэр бүлийн амьдралыг харуулдаг. Эхнэр, нөхөр хоёр болон тэдний найз гэр бүлээ цуцлуулсан залуу, бүсгүй хоёр. Уг нь зохиолд үе тэнгийн дөрвөн хүний амьдрал гардаг. Харин найруулагч маань 40 орчим насны хосоос гадна тэдний хуурай дүү болох залуу, бүсгүй хоёроор залуу үеийнхнийг төлөөлүүлэн гаргая гэсэн санал тавьсан. Тэр нь үзэгчдийн сэтгэл илүү нийцсэн шиг санагдсан. Миний хувьд 40 орчим гэр бүлийн хоёрын нөхрийнх нь дүрд тоглож байгаа. Зан араншингийн хувьд шийдэмгий бус, амьдралын арчаа муутай. Эхнэртэйгээ хамт амьдрахаас татгалзаж байгаа хэдий ч шийдэмгий бус, хулчгар, амьдралын ухаан муутай байдлаасаа болоод шийдвэр гаргаж чадахгүй яваа эр.

Б.Тамир: Гэр бүл бол данх. Тэр зөвхөн хөрж л чадна, халж чадахгүй

-Тамирын драмын жүжигт бүтээж буй хэд дэх дүр вэ?
-Томоохон дүрүүдээс анхных нь. Найруулагч Н.Наранбаатар ах намайг тоглуулахаар шийдсэнд, бас У.Уранчимэг эгч, С.Болд-Эрдэнэ ахтайгаа хамтарч ажилласандаа их баяртай байна.
-Гэр бүл салалт ихэссэн өнөөгийн нийгэмд энэ талаарх асуудлыг хөндсөнөөрөө “Би ч гэсэн жаргамаар байна” жүжиг их чухал ач холбогдолтой юм. Та ч бас дүрээрээ дамжуулан энэ санааг илэрхийлэхийг зорьсон уу?
-Тийм ээ. Өнөөгийн нийгэмд залуус гэр бүлийн асуудалд хөнгөн хийсвэр хандах болсон. Тэдний толь болсон хоёр залуугийн дүрд жүжигчин Т.Хулан бид хоёр тоглолоо. Манай жүжгийн гол санааг миний дүрийн текстэд товч бөгөөд тодорхой багтаасан байдаг. “Гэр бүл гэдэг бол данх юм. Тэр зөвхөн хөрж л чадна, халж чадахгүй”.
-Тамирын дүр ямар онцлогтой вэ?
-Хөнгөмсөг, хурц араншинтай залуугийн дүр. Харин С.Болд-Эрдэнэ ахын тоглосон дүр шийдэмгий бус, өөртөө итгэл муутай гэх мэтээр энэ жүжгийн дөрвөн дүр дөрвүүлээ өөр араншинтай. Тэдний энэ зан араншингийн зөрчлөөр гэр бүлд тулгардаг бэрхшээлийг сонирхолтой шийдлээр гаргаж чадсан нь үзэгчдийг татсан. Харин жүжгийн онцлогийн хувьд Красногоровын бусад бүтээлүүдээс хамгийн олон үзэгчтэй, уран бүтээлчид нь сайн ажилласнаараа бас ялгарах болов уу.